ΑΝΤΑΡΤΕΣ

Ιστορικό

Θεατρικό έργο εμπνευσμένο από το έπος των Ελληνικών Βουνών και από το μεγαλείο της Αντίστασης του Ελληνικού Λαού. Ανέβηκε, από το Κέντρο Ψυχαγωγίας των Ενόπλων Δυνάμεων και άφησε εποχή.

Αίγυπτος 1943. Η επαφή των Αιγυπτίων κομμουνιστών, των ομογενών και των Ελλαδιτών έχει αποκατασταθεί. Ένα πρωτοφανές και μεγάλο αντιφασιστικό κίνημα έχει ανδρωθεί στις μεγάλες πόλεις. Οργανώσεις όπως ο ΕΑΣ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Σύνδεσμος) , η ΑΣΟ (Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση) , αλλά και η πάντα πρωτοπόρα Ναυτεργατική Ένωση Ελλάδας, αγωνίζονται για το δίκαιο του Αγώνα, εκλαϊκεύουν στις μάζες τις θέσεις του ΕΑΜ, οργανώνουν τους δημοκρατικούς στρατιώτες και αξιωματικούς που είχαν καταφύγει στη Μέση Ανατολή, εκδίδουν εφημερίδες, πραγματοποιούν εράνους ...

Στα τέλη του 1943, μία θεατρική παράσταση είναι γεγονός και σπάει τα ταμεία. Το Συγκρότημα Ψυχαγωγίας Ενόπλων Δυνάμεων, ανεβάζει στην Όπερα του Καΐρου το έργο "Οι αντάρτες". Ο ΕΑΣ έδωσε στους δημιουργούς και στους συντελεστές του έργου (συγγραφέας ο αξέχαστος Μάνθος Κέτσης ήδη στέλεχος της ΑΣΟ και βασικός πρωταγωνιστής ο μεγάλος Αδαμάντιος Λεμός) απεριόριστη συμπαράσταση και με τις διασυνδέσεις τους ξεπέρασαν τους σκοπέλους της λογοκρισίας.

Κορίτσια του ΕΑΣ, έπαιζαν μαζί με τους στρατιώτες ηθοποιούς τους γυναικείους ρόλους. Οι αφίσες στο ατελιέ του Παύλου Φραγκόπουλου. Το ολοφάνερα φιλοεαμικό έργο σημείωσε απόλυτη επιτυχία. Παρά τις κυβερνητικές αντιδράσεις ανέβηκε στην Αλεξάνδρεια, στο Πορτ Σάιντ και στην Ισμαηλία. Τρεις μήνες, μέχρι το Μάρτη του 1944 η παράσταση εμψύχωνε, παραδειγμάτιζε και συγκινούσε τους Έλληνες Αιγυπτιώτες και τους οπλίτες μας.

Εικόνες και βιογραφικά




Από τις αφίσες της παράστασης. Φτωχές τυποεκδοτικές δυνατότητες. Η δουλειά πάντως γινόταν !!!


Σκηνή από την παράσταση.


Το Συγκρότημα Ψυχαγωγίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Στο Στρατιωτικό Συγκρότημα Ψυχαγωγίας συνεργάτες ηθοποιοί ήταν: Αδαμάντιος Λεμός (ναύτης) και οι στρατιώτες Μάνθος Κέτσης, Γιάννης Δεπάστας, Γιώργος Πολίτης, Αντώνης Στρατής, Π. Σταματιάδης, Π. Κόκκας, Λέων Ραπίτης (μαέστρος), Ν. Παπαγεωργίου, Ν. Σάσσος, Α. Κοκκινοδέλης, Ν. Αρμαδώρος, Νίκος Καρυδάκης, Στράτος Δρακόπουλος, Γιάννης Ζαφειρόπουλος, Β. Κάνουλας, Ζαζά Μπριλλάντη, Μαίρη Γιατρά- Λεμού (που φθάνει από την Κύπρο), Μ. Καρμίνα, Καίτη Βουτσάκη, Κική Πέρση. Χορευτές το ζεύγος Σιμόν και Λ. Μουλής κ.ά






Ο μεγάλος θεατράνθρωπος Αδαμάντιος Λεμός. Στις 20 Φεβρουαρίου 1943, ο Αδαμάντιος Λεμός αποσπάται από τις πολεμικές επιχειρήσεις στη Μεσόγειο, όπου υπηρετούσε ως ασυρματιστής στην κορβέτα «Σαχτούρης», στην Υπηρεσία Τύπου και Πληροφοριών στο Κάιρο και εντάσσεται στο «Συγκρότημα Ψυχαγωγίας Ενόπλων Δυνάμεων» (Σ.Ψ.Ε.Δ.) που συστάθηκε, με υπουργική απόφαση της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης.

Μάνθος Κέτσης.

Ο Μάνθος Κέτσης, γεννήθηκε στην Άνδρο το 1915, σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και μελέτησε σκηνογραφία. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και συνέχισε τη δράση του στις ελληνικές στρατιωτικές μονάδες της Μέσης Ανατολής. Το 1943 έγραψε το θεατρικό έργο «Οι Αντάρτες», η απήχηση του οποίου είχε ως αποτέλεσμα τον εγκλεισμό του σε
στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Μετά την απελευθέρωση εργάστηκε σαν σκηνοθέτης, συνέγραψε θεατρικά έργα και εξορίστηκε στην Ικαρία και τη Μακρόνησο.
Συνέχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία ως το θάνατό του, το 1982.


Αδαμάντιος Λεμός.

Ο Αδαμάντιος Λεμός, μαθητής του Καρόλου Κουν από τους πιο παλιούς, υπήρξε ηθοποιός μεγάλων θιάσων στα πρώτα του βήματα
(Μαρίκας Κοτοπούλη, Κατερίνας Ανδρεάδη, Θυμελικού Θιάσου Λίνου Καρζή, "Θεάτρου Τέχνης" Καρόλου Κουν.
Κάλυψε τις θεατρικές ανάγκες του Ελληνισμού της Αιγύπτου και ολόκληρης της Μέσης Ανατολής αρχικά με το Συγκρότημα Ψυχαγωγίας Ενόπλων Δυνάμεων και μετά με προσωπικό θίασο (1942-1944).

Ταυτόχρονα ηθοποιός, σκηνοθέτης, θιασάρχης, σκηνογράφος, δάσκαλος και οργανωτής του πρώτου Παγκύπριου Επαγγελματικού Θεάτρου, του "Προμηθέα", 1944-1946. Για την προσφορά του αυτή τιμήθηκε από την Κυπριακή Πολιτεία.
Ο Λεμός ξεκίνησε την πρώτη πανελλαδική θεατρική έρευνα με σκοπό την ανακάλυψη και προβολή των νέων μεταπολεμικών θεατρικών δυνάμεων (1947-1952), η οποία είναι αναλυτικά καταγραμμένη στον καθημερινό και περιοδικό Τύπο της εποχής από το σύνολο των κορυφαίων ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης: Αιμίλιος Χουρμούζιος, Άγγελος Τερζάκης, Άλκης Θρύλος, Λέων Κουκούλας, Μανόλης Σκουλούδης, Μιχάλης Περάνθης, Μιχ. Ροδάς, Μάριος Πλωρίτης, Δημήτρης Μπόγρης, Γρηγόρης Ξενόπουλος και πολλοί άλλοι.

Το γεγονός το επιβεβαιώνει και η απόφαση της "Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων" να τον τιμήσει για τη συνολική προσφορά του,στο νεοελληνικό θέατρο και ειδικότερα για τα 28 πρωτοπαρουσιαζόμενα ελληνικά έργα που παρουσίασε σε καιρούς δύσκολους, όταν η κουλτούρα και ο πολιτισμός ήσαν λέξεις άγνωστες ή χωρίς νόημα.

Σ’ αυτή τη σκοταδιστική εποχή τόλμησε να ξεκινήσει αυτοδύναμα την πρώτη ερευνητική πρωτοποριακή εξόρμηση κτίζοντας για το σκοπό αυτό θέατρο, τα "Διονύσια", στην Καλλιθέα. Ενέργεια επίσης πρωτοποριακή, αφού μαζί σηματοδοτεί και την πρώτη θεατρική αποκέντρωση ποιοτικού για την εποχή θεάτρου εκτός του κέντρου της Αθήνας.

Ανάμεσα στις ερευνητικές προσπάθειες του "Θιάσου Λεμού" είναι και η ανακάλυψη του πρύτανη των θεατρικών συγγραφέων και ακαδημαϊκού Ιάκωβου Καμπανέλλη το 1950.

Ακολουθούν οι επίσης πρωτοεμφανιζόμενοι τότε: Νότης Περγιάλης, Γεράσιμος Σταύρου, Σωτήρης Πατατζής, Αλέκος Γαλανός, Κώστας
Πρετεντέρης, ο μουσουργός Αργύρης Κουνάδης και πολλοί άλλοι που διαπρέπουν στο θέατρο ως συγγραφείς, σκηνοθέτες, θεατροδάσκαλοι, σκηνογράφοι, ηθοποιοί, που ο ιστορικός Γιάννης Σιδέρης ονομάζει "πνευματικά τέκνα του Λεμού". Ακόμα να προστεθεί πως ο Λεμός ήταν ο πρώτος που ενστερνίσθηκε και πραγματοποίησε την ιδέα του ανοιχτού χωρίς σκηνή θεάτρου σε μορφή λαϊκού πανηγυριού, σε πλατείες και ανοιχτούς χώρους, σε νησιά και σε πόλεις της ελληνικής επικράτειας. Η πρώτη (πιλοτική) παράσταση δόθηκε στο "Αρχαίο Θέατρο Άργους" με τον "Αγαπητικό της Βοσκοπούλας" το 1952, που την παρακολούθησαν 8.000 θεατές με τη συνεργασία του νεοσύστατου τότε χορευτικού συγκροτήματος "Λαϊκών χορών και τραγουδιών" της Δώρας Στράτου.
Μια ακόμη περίπτωση πρωτοποριακής προσφοράς του Λεμού στον Ελληνισμό της Αμερικής, είναι η καθιέρωση του
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΑΜΕΡΙΚΗΣ (1957- 1967), του οποίου υπήρξε ιδρυτής και εμψυχωτής. Για δέκα συνεχή χρόνια περιόδευε στις Μεσοδυτικές Πολιτείες των Η.Π.Α και Καναδά, όπου υπήρχε συμπαγής μάζα Ελληνισμού, δίδοντας εκατοντάδες παραστάσεις, με κέντρο και ορμητήριο τη Νέα Υόρκη. Και τότε, την αποφράδα 21η Απριλίου 1967, σε ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, με διακήρυξή του από σκηνής ο Λεμός εξέφρασε έντονα την αντίθεσή του στη δικτατορία με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή του. Ένα άρτιο πανέμορφο θέατρο το "Maidman Playhouse" στο Μανχάταν, με μισθωτήρια σύμβαση 20 ετών εγκαταλείφθηκε και παρέμεινε ο Λεμός για επτά χρόνια συνεπής αντιστασιακός, συνεργαζόμενος στενά στο ίδιο μετερίζι με την Μελίνα Μερκούρη. Επιστρέφει στην Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση το 1974 και οργανώνει ένα θεατρικό εργαστήρι στην Ηλιούπολη με το οποίο αποσπά το πρώτο χρυσό βραβείο της πόλεως των Αθηνών στους πανελλήνιους αγώνες πειραματικού θεάτρου το 1986.
Πρόσφατες συνεργασίες ως σκηνοθέτης, με το "Εθνικό Θέατρο" και το "ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου", με περιοδείες σε νησιά του Αιγαίου, στο λεκανοπέδιο της Αττικής -"Θέατρο Ηρώδου του Αττικού"- και στη Βόρειο Ελλάδα.

15.06.06 Ανακοίνωση για το θάνατο του Αδαμάντιου Λεμού

Το ΑΚΕΛ με βαθιά θλίψη πληροφορήθηκε το θάνατο του σκαπανέα του Θεάτρου Αδαμάντιου Λεμού.
Μιας ιστορικής καλλιτεχνικής προσωπικότητας που η συμβολή του στη δημιουργία επαγγελματικού θεάτρου στην Κύπρου ήταν καθοριστική. Ο Αδαμάντιος Λεμός ήρθε στην Κύπρο το 1944 κατόπιν πρόσκλησης του ΑΚΕΛ με στόχο να δημιουργήσει επαγγελματικό Θέατρο, πράγμα που επιτεύχθηκε το 1945 με την ίδρυση του Παγκύπριου Θεάτρου «Προμηθέας».
Το ΑΚΕΛ αποτίοντας φόρο τιμής στο διακεκριμένο καλλιτέχνη θα εκπροσωπηθεί στην κηδεία του και θα κατατεθούν στεφάνια εκ μέρους της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και του Γενικού Γραμματέα του Κόμματος, Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Δημήτρη Χριστόφια.


Διαβάστε.

Αδαμάντιου Λεμού "Η Ουτοπία του Θέσπη - Θεατρικό Οδοιπορικό", εκδόσεις Φιλιππότη 1989.
Γ. Αθανασιάδη "Η πρώτη πράξη της Ελληνικής Τραγωδίας". Αθήνα 1975
Β. Νεφελούδη "Η Εθνική Αντίσταση στη Μέση Ανατολή"
Τίμος Μαλάνος "Οι αναμνήσεις ενός Αλεξανδρινού" Αθήνα 1971

http://www.lemostheater.org/ Πολύ όμορφο site αφιερωμένο στον Αδαμάντιο Λεμό.
http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_qsite3_16_15/06/2006_156425Αφιέρωμα στον Αδαμάντιο Λεμό από την εφημερίδα Καθημερινή.


από αφιέρωμα του karhergr